Koleinomierz, z ang. wheel tracker, to jedno ze specjalistycznych urządzeń wykorzystywanych do badania nawierzchni. Czym dokładnie jest koleinomierz i w jakich sytuacjach jest wykorzystywany?
Koleinomierz — co to jest?
Na powstawanie kolein w nawierzchni wpływ mają różne czynniki, w tym np. duże obciążenie, stopniowe zużywanie materiału, nieprawidłowa konstrukcja drogi, czynniki atmosferyczne, czy deformacje plastyczne asfaltu. Te ostatnie spowodowane są zazwyczaj utrzymującą się wysoką temperaturą i dużą intensywnością użytkowania. Pojawienie się kolein pogarsza komfort korzystania z dróg, a gdy są duże, stwarzają zagrożenie dla bezpieczeństwa. Aby uniknąć problemów, ważne jest, aby regularnie monitorować stan dróg oraz dobierać odpowiednie warianty mieszanki asfaltowej do potrzeb (obciążenie, intensywność ruchu itp.).
Ocena odkształceń asfaltu, czyli tzw. kolein, wykonywana jest przy pomocy specjalistycznego sprzętu. Urządzenie wykorzystywane w warunkach laboratoryjnych, pozwala dopasować optymalną mieszankę asfaltu, która będzie cechowała się wysoką odpornością. Koleinomierz ocenia odporność na uszkodzenia trwałe.
Rodzaje koleinomierzy
W praktyce koleinomierze to szereg różnych urządzeń, stosowanych w określonych warunkach. Najogólniej — wyróżnić można dwa główne rodzaje, tj. koleinomierze duże i małe. Modele klasyfikowane jako duże pozwalają na przeprowadzenie badania próbki prostokątnej, o wymiarach 500 x 180 mm, a modele niemieckiej marki Infratest także 260 x 320 mm, 260 x 410 mm oraz walcowych, których średnica wynosi 300 mm. Podczas badania temperatura działająca na próbkę wynosi 60 stopni, co pozwala stworzyć warunki zbliżone do tych, które panują latem. Poddając próbkę odpowiednio dużemu naciskowi, oceniana jest jej wytrzymałość.
Alternatywą jest tzw. koleinomierz mały. Korzystając z urządzenia należy przygotować próbki kwadratowe o rozmiarze 305 x 305 mm lub 305 x 405 mm, a także walcowe o średnicy 200 mm. Wysokiej jakości koleinomierze pozwalają uzyskać precyzyjne wyniki pomiarów. Szczegółowe parametry urządzeń mogą różnić się, w zależności od wybranego modelu. Odpowiednio przystosowane koleinomierze pozwalają na prowadzenie testów próbki nawierzchni w warunkach powietrza i wody. Dzięki temu można bardzo sprawnie uzyskać informacje o zachowaniu nawierzchni w typowych i praktycznych warunkach.
Koleinomierz w praktyce
Próbki poddawane badaniom to elementy wycinane z powierzchni drogowej lub odwiertów, które wykonanych w danym podłożu. Ocenie podlegają także próbki, przygotowywane w warunkach laboratoryjnych.
Prowadzone analizy przy pomocy koleinomierzy, realizowane są zgodnie z obowiązującymi normami europejskimi EN 12697-22, która dotyczy mieszanek mineralno-asfaltowych i ich metod badań na gorąco.
Nowoczesne modele to zautomatyzowane urządzenia sterowane komputerowo. Dzięki temu wykonywane pomiary są bardzo rzetelne i dokładne. Dużym atutem jest to, że koleinomierze zapamiętują wyniki prowadzonych pomiarów oraz zadane parametry badania, upraszczając proces działania, w przypadku powtarzalności pomiarów.
Koleinomierze dostępne w wariancie jedno i dwumiejscowym, pozwalają na jednoczesne wykonanie badania dwóch próbek, pochodzących z dwóch różnych fragmentów tej samej nawierzchni.
Dostępne w ofercie koleinomierze cechują się wysoką odpornością na uszkodzenia. Modele wykonane m.in. ze stali nierdzewnej, odpornej na korozję i działanie niekorzystnych czynników, jak wysoka temperatura i duża siła nacisku podczas badania. Dzięki temu mogą być z powodzeniem wykorzystywane nawet przez długi czas, dostarczając precyzyjnych danych.
