Posiadanie działki, na której znajdują się linie energetyczne, może być zarówno ułatwieniem, jak i wyzwaniem. Dostęp do sieci niskiego napięcia jest niezbędny do zasilania domów i budynków, ale obecność linii średniego, wysokiego, a nawet najwyższego napięcia może ograniczać możliwość zagospodarowania terenu. W tym artykule przyjrzymy się, jakie są rodzaje linii elektroenergetycznych, jakie ograniczenia wynikają z ich bliskości oraz jakie kroki można podjąć w sytuacji, gdy linia przebiega nad Twoją działką.
Rodzaje linii elektroenergetycznych
Podstawowy podział linii energetycznych opiera się na napięciu, które przenoszą. Oto trzy główne kategorie:
Linie niskiego napięcia (poniżej 1 kV)
Te linie dostarczają energię elektryczną do gospodarstw domowych oraz małych zakładów przemysłowych. Coraz częściej instaluje się je w formie podziemnej, chociaż nadal można spotkać tradycyjne napowietrzne linie niskiego napięcia.
Linie średniego napięcia (od 1 kV do 60 kV)
Stosowane głównie w przemyśle oraz do przesyłu energii na średnie odległości, zasilają większe obiekty oraz maszyny o dużym zapotrzebowaniu na moc. Linie te można zauważyć głównie w formie napowietrznej.
Linie wysokiego napięcia (od 60 kV do 400 kV)
Służą do przesyłania energii elektrycznej na duże odległości, zasilając duże zakłady przemysłowe i przesyłając prąd na terenach o rozproszonej infrastrukturze.
Linie najwyższego napięcia (powyżej 400 kV)
W Polsce linie te są rzadkością, jednak istnieją, np. nieużywana obecnie linia 750 kV biegnąca z Ukrainy do Polski.
Zagrożenia wynikające z obecności linii energetycznych
Choć linie energetyczne są niezbędne do zasilania, ich obecność w pobliżu zabudowań niesie pewne ryzyka:
1. Iskrzenie przewodów
Iskrzenie, które może wystąpić podczas burz, stwarza zagrożenie i jest źródłem zakłóceń elektromagnetycznych.
2. Hałas
Linie wysokiego napięcia mogą generować dźwięki, które są szczególnie uciążliwe podczas deszczu. Poziom hałasu może wzrastać nawet do 55 dB – porównywalnie do cichej miejskiej ulicy.
3. Pole elektromagnetyczne
Wpływ pola elektromagnetycznego na zdrowie nie jest do końca zbadany, jednak wiadomo, że zarówno pole elektryczne, jak i magnetyczne wytwarzane przez linie energetyczne mogą oddziaływać na otoczenie. Pole elektryczne można zredukować przez izolację (np. ściany budynków), jednak pole magnetyczne przenika przez większość przeszkód.
4. Odległości bezpieczne od linii energetycznych
Ze względu na pole elektromagnetyczne, istnieją określone odległości, w jakich można bezpiecznie przebywać i budować. Dla przykładu, minimalne odległości od linii wysokiego napięcia wynoszą:
- 14,5 m dla linii 110 kV,
- 26,0 m dla linii 220 kV,
- 33,0 m dla linii 400 kV.
Ograniczenia w użytkowaniu działki
Obecność linii energetycznych na działce może wprowadzać pewne ograniczenia, które wynikają nie tylko z samych przewodów, ale także z rozmieszczenia słupów energetycznych.
1. Zakazy budowlane
Na terenach znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie linii energetycznych często obowiązują zakazy budowy. Lokalne przepisy zagospodarowania przestrzennego określają minimalne odległości budynków od linii energetycznych oraz innych obiektów infrastrukturalnych.
2. Ograniczenia w użytkowaniu terenu
Na działkach z liniami energetycznymi często obowiązują ograniczenia dotyczące sadzenia wysokich drzew, wznoszenia budynków o określonej wysokości czy prowadzenia niektórych działalności gospodarczych. Warto sprawdzić, czy linie energetyczne nie wprowadzają dodatkowych zakazów, co można zrobić np. przez konsultację miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Jak sprawdzić, czy linie energetyczne znajdują się nad działką?
Przed zakupem działki warto upewnić się, czy nie przebiegają nad nią linie energetyczne, ponieważ ich obecność może wpłynąć na możliwości zabudowy oraz wartość nieruchomości. Informacje o liniach energetycznych można znaleźć w:
- Miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego – ten dokument określa warunki zabudowy i zagospodarowania terenu, w tym strefy ochronne związane z liniami energetycznymi.
- Raportach działek – dostępnych w serwisach takich jak Dzialki360.pl, gdzie można uzyskać szczegółowe informacje o istniejących liniach elektroenergetycznych.
Czy można usunąć lub przesunąć linie energetyczne?
W niektórych przypadkach właściciel działki może wnioskować o usunięcie lub przesunięcie linii energetycznej. Wymaga to jednak załatwienia formalności prawnych i technicznych, które często są długotrwałe i kosztowne. Istnieje również możliwość złożenia roszczenia o odszkodowanie za słupy energetyczne znajdujące się na działce. Warto jednak zaznaczyć, że jeśli poprzedni właściciel wyraził zgodę na ich budowę, usunięcie może być trudniejsze.
Służebność przesyłu
W przypadku starszych linii energetycznych, możliwe jest także zasiedzenie służebności przesyłu przez operatora energetycznego. Jeśli linie istnieją na działce od ponad 20 lat, właściciel może nie mieć prawa do żądania ich usunięcia.
Podsumowanie
Linie energetyczne mogą stanowić zarówno korzyść, jak i utrudnienie w zagospodarowaniu działki. Przed podjęciem decyzji o zakupie lub rozpoczęciu inwestycji na działce, warto dokładnie zapoznać się z ograniczeniami wynikającymi z ich obecności. Zrozumienie, jakie linie znajdują się na terenie i jak wpływają na możliwość zabudowy, pozwoli uniknąć przyszłych problemów. W przypadku wątpliwości, warto skorzystać z porad specjalistów, takich jak prawnicy zajmujący się nieruchomościami, którzy mogą pomóc w rozwiązaniu potencjalnych problemów związanych z liniami energetycznymi.
