Aneks kuchenny pracuje „na salon”. Zapachy, para i hałas nie mają ścian, które je zatrzymają, dlatego dobór okapu robi większą różnicę niż w zamkniętej kuchni. Najpierw decyzja: pochłaniacz (recyrkulacja) czy wyciąg do kanału. Potem liczby: wydajność, średnica przewodu, trasa kanału, głośność przy realnej prędkości pracy. Na końcu ergonomia: szerokość względem płyty, wysokość montażu i filtry.
Pochłaniacz vs. wyciąg — co naprawdę zmienia się w aneksie
Wyciąg usuwa powietrze na zewnątrz: para znika, z nią ciepło i zapachy. Warunek: dedykowany kanał o średnicy 150 mm, możliwie krótki i z małą liczbą łuków. W budynkach wielorodzinnych podłączasz się wyłącznie do przeznaczonego kanału kuchennego (nigdy do spalinowego ani łazienkowego).
Pochłaniacz (recyrkulacja) filtruje powietrze i oddaje je do mieszkania. Filtr tłuszczowy zatrzymuje mgiełkę, węglowy ogranicza zapachy, ale para wodna zostaje we wnętrzu — i tak trzeba przewietrzyć. Plusem jest brak wymagań co do kanału; minusem konserwacja filtrów i mniejsza skuteczność przy intensywnym smażeniu.
W praktyce: jeśli masz krótki, drożny kanał 150 mm — lepszy będzie wyciąg. Gdy kanału brak lub jest kiepski, sensowniejszy jest pochłaniacz z porządnym filtrem węglowym, zamiast „dusić” wyciąg na przewodzie 100/125 mm z wieloma kolankami.
Jak policzyć realną wydajność
Liczy się kubatura aneksu + strefy salonu, bo tam rozchodzi się para. Celuj w 8–12 wymian/h.
Przykład: 4,0 × 5,5 × 2,7 m = 59,4 m³ → potrzebujesz ok. 600 m³/h jako prędkość robocza (na 2–3 biegu), nie „boost”. W katalogu patrz nie tylko na maksimum, ale na głośność i przepływ na średnich biegach — tam okap spędzi większość czasu.
Średnica, trasa i straty
- 150 mm to złoty standard. Redukcja na 125 mm zwykle oznacza spadek przepływu i wzrost hałasu; 100 mm w aneksie rzadko daje satysfakcję przy smażeniu.
- Każde kolanko 90° traktuj jak dodatkowe 1–2 m oporu. Lepsze są łuki 45°.
- Stosuj rury gładkie (sztywne lub elastyczne gładkościenne), szczelne łączenia i zawór zwrotny przy okapie.
- Jeśli trasa wymusza 125 mm, wybieraj okap o wyższej mocy znamionowej, by na biegu 2–3 osiągał Twoje 500–600 m³/h.
Głośność, która nie psuje rozmowy
Komfort w strefie dziennej zaczyna się przy 45–52 dB(A) na biegu roboczym (odległość ok. 1–1,5 m). Poziom hałasu tworzy nie tylko silnik, lecz także turbulencje w filtrach i w kanale.
Jak uciszyć pracę:
- Okap równy lub szerszy niż płyta łapie więcej pary przy niższej prędkości.
- Duża powierzchnia filtra tłuszczowego zmniejsza opory.
- Silnik zdalny (na poddaszu/elewacji) lub okap sufitowy z plenum potrafi zbić hałas przy stole o klasę.
- Unikaj „harmonijek”, uszczelniaj połączenia; krótkie odcinki kanału można opasać matą akustyczną (poza światłem przepływu).
Wysokość i odległości od płyty
Trzymaj zakresy producenta. Orientacyjnie:
- nad indukcją: 55–65 cm,
- nad gazem: 65–75 cm.
Za wysoko = mniejsza skuteczność i wyższy hałas (większa prędkość). Za nisko = przeszkadzanie głową i wyższa temperatura przy okapie. W aneksie pomaga okap nieco szerszy od płyty.
Jaki typ w otwartym wnętrzu
- Podszafkowy/teleskopowy — dyskretny i blisko źródła; świetny do małych aneksów.
- Skośny (angled) — wygodny dla wysokich osób, „salonowy” wygląd; pamiętaj o szerokości.
- Sufitowy/wyspowy — lekki wizualnie; działa wyżej, więc potrzebuje większej wydajności i solidnej trasy 150 mm.
- Blatowy (downdraft) — estetyczny przy wyspie; wymaga przestrzeni w szafce i „dyscypliny garnków”.
Filtry i serwis
- Tłuszczowe (stal/alu): myj co 2–4 tygodnie (zmywarka).
- Węglowe (recyrkulacja): wymieniaj/reaktywuj co 3–6 miesięcy; wersje „long life” są droższe, ale trwalsze.
- Czujniki nasycenia przypominają o serwisie zanim spadnie wydajność.
Kondensacja nad indukcją
Zimny panel okapu + gorąca para = krople. Pomagają: ramka kondensacyjna, włączenie okapu chwilę przed gotowaniem, najniższy bezpieczny montaż, a przy sufitowych — plenum rozpraszające strugę lub szkło z podgrzewaniem.
Gdy zostajesz przy pochłaniaczu
Wybieraj modele z dużą powierzchnią filtrów i dobrym węglem (nie najcieńsze maty), kieruj wylot tak, by nie dmuchał prosto w strefę wypoczynkową. Gotując długo, trzymaj stałą niską prędkość i po zakończeniu krótkie intensywne wietrzenie (mikrowentylacja + dopływ z korytarza).
Najczęstsze błędy
Za wąski kanał względem wydajności okapu, „harmonijkowe” przewody z wieloma ostrymi łukami, montaż zbyt wysoko nad płytą, zbyt wąski okap nad szeroką płytą, brak zaworu zwrotnego, rzadko myte filtry tłuszczowe (okap zamienia się w tłumik). W recyrkulacji — zapominanie o węglu: po kilku miesiącach filtr przestaje działać i zapachy wracają do salonu.
Co warto zapamiętać
Dobrze dobrany okap w aneksie to wyciąg 150 mm z krótką, gładką trasą i wydajnością roboczą ok. 500–600 m³/h przy ≤ 50 dB. Gdy kanału brak, pochłaniacz ma sens, ale tylko z regularnym serwisem filtrów i rozsądną pracą na niższych biegach. Szerokość = lub > płyty, montaż w zalecanym zakresie wysokości i porządne prowadzenie kanału decydują o tym, czy gotowanie nie będzie słychać bardziej niż rozmowy w salonie.
